اختلال دوقطبی یک نوع اختلال روانی است که با تغییرات شدید و غیرعادی در خلق و خو، رفتار و انرژی فرد همراه است. این تغییرات ممکن است بر عملکرد فرد در مدرسه، خانواده و جامعه تأثیر منفی بگذارند. افراد مبتلا به این اختلال، دورههای مختلفی را تجربه میکنند:
علت دقیق اختلال دوقطبی شناخته نشده است؛ اما عوامل ژنتیکی، محیطی و شخصیتی ممکن است در آن نقش داشته باشند. اگر چنین اختلال روان پزشکان در کودکان ژن دو قطبی را دارند، احتمال دچار شدن به آن بالاتر است. همچنین رویدادهای پرسترس، آسیبهای روحی، سوء مصرف مواد یا بعضی از بیماریهای جسمانی مثل هیپوتیروئیدی ممکن است این اختلال را فعال کنند.
تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان بسیار دشوار است؛ زیرا علائم آن با علائم سایر اختلالات روانی مثل اختلال کمبود توجه و بیشفعالی، افسردگی یا اضطراب همپوشانی دارد. برای تشخیص این اختلال، لازم است که یک روانپزشک مجرب و متخصص به کودک مراجعه کند و با مصاحبه با کودک، والدین و معلمان، رفتارها و خلق و خوی کودک را در طول زمان بررسی کند. همچنین ممکن است از آزمایشهای خون، ادرار یا تصویربرداری مغز برای حذف علل جسمانی استفاده شود.
درمان اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان شامل دارو درمانی، روان درمانی و مداخلات خانوادگی است. داروهای مورد استفاده برای درمان این اختلال، عبارتند از:
روان درمانی همچنین بخش مهمی از درمان اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان است. روان درمانهای مورد استفاده برای درمان این اختلال، عبارتند از:
مداخلات خانوادگی نیز بخش مهمی از درمان اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان است. این مداخلات شامل همکاری با معلمان، پزشکان، روانپزشکان و سایر متخصصان است تا برنامه درمانی مناسب برای کودک تهیه شود. همچنین شامل تغییرات در محیط خانگی و مدرسه است تا کودک راحتتر و آرامتر باشد. برای مثال، تنظیم برنامه روزانه، فراهم کردن فضای آرام و منظم، جلوگیری از تحریکهای زیاد یا ناگهانی، تعیین قوانین و حدود واضح و منصفانه، تشویق و تقویت رفتارهای مثبت و مناسب و جلوگیری از نقد یا مجازات شدید یا نامناسب.
کم خونی یعنی کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون یا مقدار هموگلوبین آنها. گلبولهای قرمز وظیفه حمل اکسیژن از ریهها به بافتهای بدن را دارند. اگر کودک یا نوزاد کم خون باشد، بدنش اکسیژن کافی دریافت نمیکند و مشکلات سلامتی پیدا میکند.
علائم کم خونی در کودکان و نوزادان ممکن است شامل رنگپریدگی پوست، ضربان قلب سریع، تنگی نفس، خستگی، سرگیجه، سردرد، قاعدگی نامنظم یا غیرحاضر، تورم زبان، زرد شدن پوست و چشمها، بزرگ شدن کبد و طحال و رشد ناکافی باشد. البته همه این علائم در هر کودک یا نوزاد نمایان نخواهند بود و بستگی به نوع و شدت کم خونی دارند.
علت کم خونی در کودکان و نوزادان متفاوت است. بعضی از کودکان به دلایل ارثی کم خون هستند، مثل سلول داسی شکل، تالاسمی یا کم خونی دایاموند-بلک فان. بعضی دیگر به دلایل غیرارثی کم خون میشوند، مثل فقر آهن، فقر فولات یا ویتامین B12، عفونتها، سرطانها، برخورد با سموم یا داروهای خاص. بعضی از عوامل هم ممکن است خطر کم خون شدن را افزایش دهند، مثل تولد زودرس، فقر و بحران غذایی، مصرف شیر گاو در سال اول زندگی و رژیم غذایی نامتعادل.
برای تشخیص کم خونی در کودکان و نوزادان، پزشک معمولاً از آزمایش خون استفاده میکند. این آزمایش شامل سطح هماتوکریت (Hct)، هموگلوبین (Hb)، شاخصهای قرمز (MCV, MCH, MCHC) و تعداد گلبولهای قرمز (RBC) است. هر چه این مقادیر پایینتر باشند، نشان دهنده کم خون شدیدتر است. بسته به نوع کم خونی، پزشک ممکن است از آزمایشهای دیگری هم استفاده کند، مثل سطح آهن، فریتین، فولات، ویتامین B12، بیلیروبین، گلبولهای سفید و پلاکتها.
درمان کم خونی در کودکان و نوزادان به علت آن بستگی دارد. برای کم خونی ناشی از فقر آهن، پزشک ممکن است مکملهای آهن تجویز کند. برای کم خونی ناشی از فقر فولات یا ویتامین B12، پزشک ممکن است مکملهای این مواد تجویز کند. برای کم خونی ناشی از عفونتها، پزشک ممکن است آنتیبیوتیک یا داروهای ضدعفونی تجویز کند. برای کم خونی ناشی از سرطانها، پزشک ممکن است شیمی درمانی یا پرتودرمانی تجویز کند. برای کم خونی ناشی از همولیز گلبولهای قرمز، پزشک ممکن است تعویض خون یا تزریق گلبول قرمز تجویز کند. برای کم خونی ناشی از اختلالات ارثی، پزشک ممکن است درمانهای خاص را تجویز کند، مثل داروهای ژن درمانی یا پیوند مغز استخوان.
برای پیشگیری از کم خونی در کودکان و نوزادان، باید به رژیم غذایی سالم و متعادل توجه داشت. غذاهای غنی از آهن، فولات و ویتامین B12 را به منظور تولید گلبول قرمز به کودک داد. شیر گاو را قبل از سال اول زندگی به کودک نداد. به کودک شیر مادر داد چون حاوی آهن و سایر مواد مغذی است. به پزشک معرف شد تا سطح هماتوکریت و هموگلوبین کودک را در سال اول زندگی بسنجد. به پزشک گفت تا علائم و علت هرگونه خونریزی را بررسی کند.
چه عوارضی ممکن است در صورت کم خونی رخ دهد؟
با سلام، این بینگ است. کم خونی میتواند عوارض مختلفی برای کودکان و نوزادان داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از: با سلام، این بینگ است. کم خونی میتواند عوارض مختلفی برای کودکان و نوزادان داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
مشکلات در رشد و نمو جسمی و ذهنی کودک1
درد و تورم مفاصل1
نارسایی مغز استخوان1
لوسمی یا سرطانهای دیگر1
خستگی، تنگی نفس و درد قلبی2
زرد شدن پوست و چشمها3
بزرگ شدن کبد و طحال3
برای جلوگیری از این عوارض، لازم است که کم خونی به موقع تشخیص و درمان شود. برای این منظور، پزشک ممکن است مکملهای آهن، فولات یا ویتامین B12، آنتیبیوتیکها، شیمی درمانی، تعویض خون یا داروهای ژن درمانی را به کودک تجویز کند. همچنین رژیم غذایی سالم و متعادل برای تولید گلبول قرمز لازم است.